Bệnh Giời Leo: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Phòng Ngừa

Nguyên nhân gây bệnh giời leo

Bệnh giời leo bắt nguồn từ virus varicella-zoster, một loại virus thuộc họ herpes. Sau khi một người mắc thủy đậu, virus không bị tiêu diệt hoàn toàn mà ẩn mình trong các tế bào thần kinh, đặc biệt là các hạch thần kinh cảm giác. Trong điều kiện bình thường, hệ miễn dịch giữ virus ở trạng thái "ngủ yên". Tuy nhiên, khi cơ thể suy yếu do các yếu tố như tuổi tác, căng thẳng, bệnh mãn tính hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, virus có thể tái hoạt động. Quá trình này kích hoạt các tổn thương trên da và dây thần kinh, dẫn đến các triệu chứng đặc trưng của bệnh.

Virus varicella-zoster là nguyên nhân chính gây ra bệnh giời leo

Điểm đáng chú ý là bệnh giời leo thường xuất hiện ở những người đã từng mắc thủy đậu, đặc biệt là người lớn tuổi. Những người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa được tiêm phòng thủy đậu có nguy cơ nhiễm virus varicella-zoster nếu tiếp xúc với dịch từ tổn thương da của người bệnh giời leo. Tuy nhiên, trong trường hợp này, họ có khả năng mắc thủy đậu hơn là bệnh giời leo.

Triệu chứng đặc trưng của bệnh

Triệu chứng của bệnh giời leo thường trải qua hai giai đoạn chính: giai đoạn khởi phát và giai đoạn tổn thương da. Ở giai đoạn khởi phát, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc đau nhức ở một vùng da nhất định. Cảm giác đau này thường được mô tả như châm chích, rát bỏng hoặc đau nhói, tập trung ở một bên cơ thể, chẳng hạn như ngực, lưng hoặc mặt. Vùng da bị ảnh hưởng trở nên nhạy cảm hơn khi chạm vào, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu dù chưa xuất hiện dấu hiệu rõ ràng trên da.

Những nốt đỏ nhỏ bắt đầu xuất hiện khi bệnh tiến vào giai đoạn thứ hai

Khi bệnh tiến triển, các tổn thương da bắt đầu xuất hiện, đánh dấu giai đoạn thứ hai. Những nốt đỏ nhỏ hình thành trên vùng da bị ảnh hưởng, nhanh chóng phát triển thành mụn nước chứa dịch trong suốt. Các mụn nước này thường mọc thành dải hoặc cụm, phân bố dọc theo đường đi của dây thần kinh, tạo nên đặc điểm độc đáo của bệnh giời leo. Sau vài ngày, mụn nước có thể vỡ, để lại vết loét và cuối cùng đóng vảy. Cảm giác đau dây thần kinh đi kèm thường rất dữ dội, đặc biệt ở người lớn tuổi, và có thể kéo dài ngay cả khi tổn thương da đã lành, dẫn đến biến chứng được gọi là đau thần kinh sau zona.

Biến chứng và ảnh hưởng của bệnh

Mặc dù bệnh giời leo thường tự khỏi sau 2 đến 4 tuần, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Đau thần kinh sau zona là biến chứng phổ biên nhất, khiến người bệnh phải chịu đựng cơn đau dai dẳng nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Nếu bệnh ảnh hưởng đến vùng mặt, đặc biệt là mắt, người bệnh có nguy cơ gặp các vấn đề về thị lực, bao gồm viêm giác mạc hoặc tổn thương võng mạc. Ngoài ra, nhiễm trùng da thứ phát do vi khuẩn có thể xảy ra nếu các tổn thương không được chăm sóc đúng cách. Ở những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như bệnh nhân ung thư hoặc HIV, bệnh giời leo có thể lan rộng và gây tổn thương nội tạng, dù đây là trường hợp hiếm gặp.

Bệnh giời leo có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị

Phòng ngừa bệnh giời leo bắt đầu từ việc tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm virus varicella-zoster. Tiêm vắc-xin phòng thủy đậu ở trẻ em là cách hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm virus từ đầu. Đối với người lớn, đặc biệt là những người trên 50 tuổi, vắc-xin phòng bệnh zona (như vắc-xin Zostavax hoặc Shingrix) được khuyến cáo để giảm nguy cơ tái hoạt virus. Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát căng thẳng, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ hệ miễn dịch ổn định.

Bệnh giời leo thường dùng các loại thuốc kháng virus để cải thiện triệu chứng

Khi đã mắc bệnh, việc điều trị sớm là yếu tố then chốt để giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Các thuốc kháng virus như acyclovir hoặc valacyclovir thường được sử dụng để ức chế sự phát triển của virus, đặc biệt hiệu quả nếu được dùng trong vòng 72 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm để kiểm soát cơn đau và sưng. Người bệnh cần giữ vùng da bị tổn thương sạch sẽ và tránh gãi để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Kết luận

Bệnh giời leo là một căn bệnh không chỉ gây tổn thương da mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để giảm thiểu tác động của bệnh. Dù không phải là bệnh lý hiếm gặp, bệnh giời leo có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua ý thức chăm sóc sức khỏe và sự can thiệp y tế kịp thời. Việc nâng cao nhận thức về căn bệnh này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ lây nhiễm virus varicella-zoster.

Nguồn: https://www.vnbacsionline.com/benh-gioi-leo-nguyen-nhan-trieu-chung-va-cach-dieu-tri-hieu-qua-202.html